Zależność między upierzeniem kur a kolorem skorupki jaj – wyjaśnienie biologiczne

Kolor skorupki jaja kurzego to temat, który budzi ciekawość nie tylko wśród hodowców drobiu, ale i konsumentów. Wiele osób zauważa zależność między upierzeniem kury a barwą jaj, które znosi. Faktycznie, istnieje pewna korelacja – choć nie jest to reguła bez wyjątków.

Kolor skorupki jaja kurzego jest cechą determinowaną genetycznie i zależy przede wszystkim od obecności określonych pigmentów odkładanych w trakcie formowania skorupki w jajowodzie kury. Dwa główne pigmenty biorące udział w tym procesie to:

• Protoporfiryna IX – odpowiada za brązowe zabarwienie skorupki, produkowana jest w ścianie macicy;
• Biliverdyna – nadaje skorupce odcień niebiesko-zielony, występuje np. u ras Araucana czy Ameraucana.

W przypadku kur znoszących białe jajka, skorupka nie zawiera żadnych pigmentów – składa się głównie z węglanu wapnia, który naturalnie ma kolor biały. Białe skorupki są więc efektem braku odkładania barwników w trakcie mineralizacji.

Genetyczne powiązanie z fenotypem kury

Cechy takie jak kolor upierzenia i barwa płatków usznych są często skorelowane z predyspozycjami genetycznymi do odkładania (lub nie) pigmentów w skorupce. Przykładowo:

• Kury o białym upierzeniu i białych płatkach usznych (np. rasa Leghorn) – zazwyczaj nie posiadają aktywnego genu odpowiedzialnego za produkcję protoporfiryny IX, co skutkuje znoszeniem jaj z białą skorupką.
• Kury o ciemnym upierzeniu i czerwonych płatkach usznych (np. Rhode Island Red, Plymouth Rock) – mają aktywny szlak biosyntezy protoporfiryny, skutkiem czego skorupki ich jaj są brązowe.

Warto dodać, że intensywność koloru brązowych jajek może się różnić w zależności od wieku kury, jej kondycji zdrowotnej oraz warunków środowiskowych.

Choć zależność między kolorem piór a kolorem skorupki nie jest regułą absolutną, istnieje wyraźna korelacja między fenotypem kury a jej zdolnością do odkładania pigmentów w skorupkach jaj. Z punktu widzenia biologii, kolor skorupki nie wpływa na wartość odżywczą jajka – jest jedynie wynikiem specyficznej aktywności metabolicznej w obrębie jajowodu kury.